De Schiphol Group maakte onlangs de grootste investering in zijn geschiedenis bekend. Het gaat om een bedrag van zo’n 6 miljard euro tot 2030, circa 1,2 miljard per jaar. Dit nieuws valt samen met een ongekende stroom aan grote opdrachten van de (rijks)overheden. Defensie heeft nieuwe gebouwen nodig, penitentiaire inrichtingen zijn aan vervanging toe en de energietransitie vraagt om nieuwe infrastructuur. Er staan ambitieuze houtbouwprojecten gepland, verduurzamingsprojecten, en transformaties van bestaande panden.
Het is een ware opdrachtenvloed, terwijl de markt van bouwers en leveranciers kampt met krapte op de arbeidsmarkt. De opgaven zijn bovendien dusdanig groot, dat slechts een enkele aannemer dit verantwoord kan dragen (en dan nog maar een of twee projecten tegelijk). De ontstane situatie heeft een disruptief effect en kantelt de verhoudingen: steeds vaker valt bij grootschalige projecten de concurrentie weg en is er maar één inschrijvende partij.
Niet langer selecteert de opdrachtgever een bouwer - het is de bouwer die opdrachtgevers kiest. Deze kanteling zet marktwerking buitenspel en de bouwkwaliteit en het bereiken van duurzaamheidsdoelstellingen onder druk. Een druk die doet denken aan het flood the zone-principe van president Trump: de nieuwste Amerikaanse regering creëert een stortvloed van maatregelen en decreten, zo veel en breed dat opponenten en de media vleugellam en gedesoriënteerd achterblijven.
Hoe voorkomen we eenzelfde ontregelend effect bij de verwachte vloed aan grote overheidsprojecten? Het opknippen van opgaven kan focus opleveren en gebeurt ook al. Temporiseren is een optie, net als capaciteit zoeken over de grenzen en de keuze voor een zekere mate van standaardisatie. Met de juiste ontwerpaanpak hoeft dat niet tot eenvormigheid te leiden. Als poldervolk weten we dat je met indammen, kanaliseren en bufferen een vloed tot beheersbare proporties kan brengen. Maar ook dat dit intensieve afstemming op alle niveaus in de keten vraagt, breder dan alleen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Deze column van Ronald is gepubliceerd in Cobouw
Het is een ware opdrachtenvloed, terwijl de markt van bouwers en leveranciers kampt met krapte op de arbeidsmarkt. De opgaven zijn bovendien dusdanig groot, dat slechts een enkele aannemer dit verantwoord kan dragen (en dan nog maar een of twee projecten tegelijk). De ontstane situatie heeft een disruptief effect en kantelt de verhoudingen: steeds vaker valt bij grootschalige projecten de concurrentie weg en is er maar één inschrijvende partij.
Niet langer selecteert de opdrachtgever een bouwer - het is de bouwer die opdrachtgevers kiest. Deze kanteling zet marktwerking buitenspel en de bouwkwaliteit en het bereiken van duurzaamheidsdoelstellingen onder druk. Een druk die doet denken aan het flood the zone-principe van president Trump: de nieuwste Amerikaanse regering creëert een stortvloed van maatregelen en decreten, zo veel en breed dat opponenten en de media vleugellam en gedesoriënteerd achterblijven.
Hoe voorkomen we eenzelfde ontregelend effect bij de verwachte vloed aan grote overheidsprojecten? Het opknippen van opgaven kan focus opleveren en gebeurt ook al. Temporiseren is een optie, net als capaciteit zoeken over de grenzen en de keuze voor een zekere mate van standaardisatie. Met de juiste ontwerpaanpak hoeft dat niet tot eenvormigheid te leiden. Als poldervolk weten we dat je met indammen, kanaliseren en bufferen een vloed tot beheersbare proporties kan brengen. Maar ook dat dit intensieve afstemming op alle niveaus in de keten vraagt, breder dan alleen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Deze column van Ronald is gepubliceerd in Cobouw
