Stationsgebied Tilburg

Het stationsgebied van Tilburg is de afgelopen jaren enorm opgeknapt. Het is nu een voetgangersvriendelijk, goed georganiseerd ov-knooppunt. cepezed droeg met verschillende projecten bij aan deze transformatie. We ontwierpen de openbare voetgangerstunnel in het station, het nieuwe busstation, 2 fietsenstallingen en het extra treinperron. Samen met Atelier Quadrat dachten we in het voortraject na over de stedenbouwkundige organisatie van het stationsgebied, dat onderdeel is van het grote, langlopende project Tilburgse Spoorzone.

opdrachtgever(s)
gemeente tilburg

locatie
Tilburg

gebruiker(s)
publiek

delen
kopieer link

expertise
architectuur

spoorzone

De gemeente Tilburg begon in de jaren 90 aan de grootschalige ontwikkeling van de Tilburgse Spoorzone. Deelgebied per deelgebied kreeg deze lange strook grond langs het spoor, midden in de stad, nieuwe functies en een nieuwe inrichting. Zo werd het voormalige terrein van Van Gend en Loos een park en het spoorterrein achter het station een levendig, karakteristiek stadsdeel met appartementen, restaurants en andere functies, deels in voormalige fabriekspanden.

logistiek

Bij de aanpak van het stationsgebied speelt de logistiek een belangrijke rol. Sommige delen van de Spoorzone waren namelijk meer dan 100 jaar afgesloten van de stad – het station had alleen een entree aan de voorkant, niet aan de achterkant. In hun plan nutten Atelier Quadrat en cepezed de nieuwe situatie - met twee entrees - ten volle uit door van de voetgangerstunnel bij de opgangen naar de sporen een openbare verbinding te maken tussen het noorden van Tilburg en de binnenstad. cepezed gaf de tunnel vorm, met als belangrijke voorwaarde dat het treinverkeer nauwelijks hinder mocht hebben van de constructie. De prefab-onderdelen van de tunnel zijn onder de spoorbanen en perrons door geperst. In de tunnel zijn de opgangen naar de treinen en winkeltjes en kiosken.

→

ov-knooppunt

Het gegeven van de nieuwe tunnel reorganiseerde ‘als vanzelf’ de buitenruimte van het ov-knooppunt. Het autoverkeer en het aantal parkeerplaatsen voor auto’s zijn teruggedrongen. Aan de centrumzijde kwam een modern busstation naar ontwerp van cepezed en het voormalige seinhuis op spoor 1 is gerenoveerd en kreeg een nieuwe functie als relaishuis. Buiten wijzigde de verkeerssituatie, waardoor voetgangers overal voorrang hebben en veilig over kunnen steken richting de binnenstad. Het busstation is goed vindbaar en de stallingsplaats voor taxi’s is overzichtelijk.

perron 4

cepezed is ook verantwoordelijk voor de restauratie van het monumentale stationsgebouw uit 1965 (een ontwerp van Koen van der Gaast) en het ontwerp van een extra treinperron. Om het iconische ‘kroepoekdak’ van het station goed tot zijn recht te laten komen koos cepezed bij perron 4 juist voor een strakke, rechte kap. Het ontwerp is gericht op het minimaliseren van obstakels op het perron, waardoor er maximale ruimte is voor de reiziger. Alle installaties zijn netjes weggewerkt in de plafondconstructie, die makkelijk toegankelijk is voor service en schoonmaak. Een middenstrook in de overkapping zorgt voor natuurlijk daglicht op het perron.

busstation

Door het ‘opschonen’ van de buitenruimte ligt het nieuwe busstation nu logisch naast het station en is het veilig te voet bereikbaar. Het nieuwe busstation is energieneutraal: het wekt evenveel energie op als het verbruikt. Passagiers wachten hier overdekt, ’s winters op verwarmde zittingen en ’s avonds in prettig licht op hun bus. De zitelementen zijn geïntegreerd in grote plantenbakken. De kap is duidelijk nieuw, maar door zijn zigzaglijn toch ‘familie’ van de monumentale kap van het treinstation.

→

fietsenstalling

Atelier Quadrat en cepezed stelden voor de geplande, grote fietsenstalling aan de centrumzijde te vervangen door een stilistisch identiek gebouw bij beide entrees. De gevel bestaat uit zwarte staalprofielen met geïntegreerde regenpijpen en glas. De ruiten staan ietsje schuin en overlappen, wat zorgt voor natuurlijke ventilatie.

Het voormalige postperron is als insteekverdieping verweven in het ontwerp. Door het vele glas en de comfortabele entree, met hypermoderne poortjes, zijn de stallingen uitnodigend en valt er veel daglicht binnen. Wethouder Bas van der Pol noemde de stalling aan de zuidzijde bij de opening ‘een blikvanger in de transformatie van de Spoorzone’. De gezamenlijke stallingscapaciteit is ruim 7 duizend fietsen.

energiezuinig

Net als het busstation zijn de fietsenstallingen energiezuinig. Naast natuurlijke ventilatie is gekozen voor ledverlichting, die deels alleen brandt als er beweging in de stalling is. ’s Avonds brand er wel licht met het oog op de veiligheid buiten, de stalling functioneert dan als een grote lampion. De daken van de stallingen zijn bedekt met sedum. Dit zorgt voor natuurlijke koeling in de zomer en warmtebehoud in de winter. Bovendien draagt het sedum bij aan de biodiversiteit in de Spoorzone en vertraagt het de waterafvoer bij piekbuien, waardoor het de riolen ontlast.

prijzen & nominaties

dak van het jaar | 2019 | busstation

contact
mail bd@cepezed.nl of
bel ons business development team op +31 (0)15 2150000

Stationsgebied Tilburg